In a nomadic society, what can be carried by one person is limited, so every item must be essential and multi-purpose. In classical Arabic, the word “guedra” means cauldron/cooking pot. That pot was covered with an animal skin to make a drum, also called “guedra”, to play the heart-beat rhythm (life’s basic rhythm) – also called “guedra”, for the female performer – also called a “guedra”, of the ritual, which is also called “Guedra” only as long as it is being done on the knees: when the “guedra” stands up (or starts the ritual standing up), it is called T’bal. In the 34 years I’ve been researching, doing and teaching Guedra, nobody has been able to explain the reason for the difference – not even my teacher, B’shara. I have come to my own conclusions, based on language, which I won’t go into here.
Guedra belongs to the Blue People of the Tuareg Berbers, from that part of the Sahara Desert which ranges from Mauritania into Morocco and Algeria (Spanish and French Sahara) and all the way to Egypt. When, due to current long- term drought or economic conditions, Blue People choose to live in a town in Morocco, it is usually Goulmime or TanTan.For the Blue People, Guedra isn’t merely a dance, it is a ritual in which anybody and everybody can participate, although the central figure/s is/are the female Guedra/s (sometimes two women do it together, or a man and woman or woman and child of either sex). Unlike the Zar (Sudan/ Libya/ Egypt) or the Hadra (Morocco), the Guedra’s aim is NOT to exorcise a person or place of evil spirits, but to envelop all present with “good energy”, peace and spiritual love – as versus carnal, transmitted from the depths of the guedra’s soul via her fingers and hands.
The entire accompaniment consists of the drum (guedra), which can be played by anyone, of any sex or age, with the skill and desire to do so, rhythmical clapping and chanting by any and all others present. Nowadays, a gourd instrument that is slapped and shaken is sometimes added. Chants are in Tamahaq (their language) or Maghrebi (Moroccan Arabic) and can be about anything from Islamic exhortations calling on the name of Allah: El hamdu l’Illa , Allah, Allah (all praise to Allah, oh Allah, oh Allah); Wahad, Wahad, Wahad (God is one); to praise or comments about King Hassan II or expressions of thanks for good fortune or a wish granted. Most often, they call upon God and goodness, to be shared with all humanity.Guedra is a nighttime ritual, around a fire under the light of the moon or inside one of the larger tents. Whendone for real, as versus for an audience, it’s most often in a circle. The drum throbs with the heartbeat rhythm: da da dum da da, da da dum da da and the clapping starts. Shrill zagareet (ululations) ring out, the chanting swells. Inspiration calls, a woman from the circle answers: for now, she is the guedra. Pulling the tail of her robe over her headdress, so it covers her head, face and chest, she puts on the “magic” neck- lace. It’s up to her as to whether she starts standing up or on her knees.
The “veil” covering the guedra’s head, shoulders and chest signifies darkness, the unknown, lack of knowledge. Her hands and fingers are moving under the covering, flicking at it, trying to escape into the light. When she feels the time is right, the guedra’s hands emerge from the veil’s sides. With hand-to-head gestures, she salutes the four corners: North, South, East and West, followed by obeisances to the four elements: Fire (the sun) , Earth, Wind and Water. She touches her abdomen, heart and head, then quickly flicks her fingers towards all others present, in life or spirit, sending blessings to them from the depths of her soul’s energy. Why does she touch her abdomen? In the East, the heart is known to be fickle and unreliable. When somebody wishes to convey true depth of affections or emotions, the way of expressing it is to say: “You are in my liver.”, not “You are in my heart.”, as we do in the West. By indicating any approximate spot on her abdomen – not necessarily the anatomically correct location – the guedra underscores the depth and sincerity of her blessing. In the West, we used to believe the third (ring) finger of the left hand lead to the heart, ergo the custom of wearing engagement and/or wedding rings there. Blue people believe their second fingers to be direct lines to the soul, with power to transmit blessings or curses, so the guedra directs most of her mini-bolts of energy through them, gently holding them a bit lower than the others. This energy can be specifically focused on an individual, present or not, to a group or the entire world. Once again, when the guedra feels the time is “right”, she takes off the magic necklace, uncovers her face, drapes the fabric on top of her headdress or out-of-the-way, replaces the necklace and focuses her gaze and blessings more strongly and specifically. The drumming, clapping and chanting increase in tempo and intensity at each phase, as does the guedra’s breathing. If her hands flick to the front, the guedra sends blessings for the future, to the side – the present, in back – the past. Overhead – to the Sun, down – to the Earth, from side to side – to the waters and winds. Time is a circle. In the Guedra, the vast majority of movement flows from the fingers and hands, with some arm movement from the elbows down.
The ribcage is lifted and lowered/relaxed, as in some African dances, when extra emphasis is called for. The head can be gently turned from side-to- side, causing the braids to sway. As the guedra comes to a crescendo, accent in the chest movements transfers from lift to lowering and the head swings more strongly from side -to- side with chin lifts, causing her braids to “fly”. When done “for real”, the Guedra goes on for quite awhile, gradually increasing in tempo and intensity, but still keeping the heartbeat rhythm. Likewise, the guedra’s breathing also increases in depth and intensity, until she collapses in a trance.When a man joins in, it is as an accompaniment, to induce a woman of his choice to accept the magic necklace from him and bless him – and the others with her soul’s energy via the Guedra. After she accepts and takes the necklace, he unfolds the shoulder drapings of his dra, holding it out in his fingers to its full width, dipping and swaying from side to side, until she is ready to focus her energy and go on with the ritual alone. In the group, the men concentrate on driving and maintaining the clapping and chanting that encourage the guedra and deepen her trance.
Blue people consider Guedra their direct contact with the elements, spirits and universe, the deepest expression of their souls and protection against a hostile environment and evil spirits.
Ανακαλύπτοντας την κουλτούρα των Tuareg.
GUEDRA: Όταν η Αγάπη διαχέεται και η Ψυχή ημερεύει στο κτύπημα της Καρδιάς
Σε μια νομαδική κοινωνία, αυτό που μπορεί κάποιος να μεταφέρει είναι πολύ περιορισμένο, οπότε κάθε αντικείμενο πρέπει να είναι ουσιαστικά χρήσιμο . Στην κλασική αραβική γλώσσα, η λέξη “guedra” σημαίνει καζάνι / κατσαρόλα και το δοχείο που είναι καλυμμένο με δέρμα ζώου ονομάζεται επίσης “guedra” και χρησίμευε σαν τύμπανο. Με αυτό έπαιζαν τον ρυθμό της καρδιάς ( ο βασικός ρυθμός της ζωής) – που ονομάζεται επίσης “guedra”, και ο γυναικείος τελετουργικός χορός ονομάζεται και αυτός “Guedra” όταν χορεύεται γονατιστά γιατί όταν η “guedra” χορεύεται ή ξεκινά σε όρθια θέση τότε ονομάζεται T’bal.
Η Guedra ανήκει στους Μπλε Ανθρώπους των Βερβερίνων τους Tuareg, που ζουν στις περιοχές της Σαχάρας που εκτείνονται από τη Μαυριτανία στο Μαρόκο και από την Αλγερία (ισπανική και γαλλική Σαχάρα) μέχρι την Αίγυπτο. Λόγω των περιόδων με μεγάλη ξηρασία και οικονομικών δυσκολιών οι Μπλε Άνθρωποι επέλεξαν να ζήσουν στο Μαρόκο κυρίως στις πόλεις του Goulmime και της TanTan.
Για τον Μπλε Λαό, η Guedra δεν είναι απλώς ένας χορός, είναι ένα τελετουργικό στο οποίο μπορούν όλοι να συμμετέχουν , αν και συνήθως πρωταγωνίστριες είναι οι γυναίκες (μερικές φορές χορεύουν δύο γυναίκες μαζί ή ένας άνδρας και μια γυναίκα ή μια γυναίκα και ένα παιδί αγόρι η κορίτσι ). Σε αντίθεση με τον χορό που λέγεται Ζαρ (Σουδάν / Λιβύη / Αίγυπτο) ή την Hadra (Μαρόκο). Ο στόχος της ιεροτελεστίας της Guedra δεν είναι να ξορκίσει ένα πρόσωπο ή τα κακά νεύματα , αλλά να μεταδώσει από τα βάθη της ψυχής της γης μέσω των δακτύλων και των χεριών σε αυτούς που παρευρίσκονται την «καλή ενέργεια», την ειρήνη ,την πνευματική αγάπη και τον έρωτα. Η συνοδεία αποτελείται από το τύμπανο (guedra), το οποίο μπορεί να παίξει οποιοσδήποτε, οποιουδήποτε φύλου ή ηλικίας, αρκεί να θέλει και να μπορεί ,οι υπόλοιποι ακολουθούν κτυπώντας τα χέρια και τραγουδώντας . Σήμερα, σε όλο αυτό έχει προστεθεί και ένα κρουστό από κολοκύθα που την συνοδεύει. Τα τραγούδια είναι σε διάλεκτο Tamahaq(γλώσσα των Tuareg) ή Maghrebi (μαροκινά αραβικά) .Η Guedra είναι ένας τελετουργικός χορός της νύχτας, σε κύκλο γύρω από μια φωτιά κάτω από το φως του φεγγαριού ή μέσα σε μία από τις μεγαλύτερες σκηνές των νομάδων .Και ενώ το τύμπανο αρχίζει να παίζει στον τρελό ρυθμό της καρδιάς: da da dum da da, da da dum da da οι συμμετέχοντες ξεκινούν να κτυπούν τα χέρια τους ρυθμικό .Τραγουδούν ζαγκέριτ (τα φωνητικά των ψευδαισθήσεων ), και οι φωνές αρχίζουν να γίνονται δυνατές .Μια γυναίκα από τον κύκλο σηκώνεται : αυτή είναι η guedra. Τραβώντας το πέπλο που την τυλίγει σκεπάζει το κεφάλι της , το πρόσωπο , το στήθος της και το λαιμό της που στολίζει το μαγικό περιδέραιο .Το “πέπλο” που καλύπτει το κεφάλι, τους ώμους και το στήθος της υποδηλώνει το σκοτάδι, το άγνωστο, το μυστήριο . Τα χέρια και τα δάχτυλά της κινούνται κάτω από το πέπλο , κουνώντας το, προσπαθώντας να ξεφύγουν από το φως. Όταν αισθανθεί ότι είναι η ώρα , τα χέρια της αναδύονται από τις πλευρές του πέπλου. Με χειρονομίες, χαιρετάει τις τέσσερις γωνίες: Βορρά, Νότο, Ανατολή και Δύση, δηλώνοντας υποταγή στα τέσσερα στοιχεία της φύσης: την Φωτιά ( ήλιος ), τη Γη, τον Άνεμο και το Νερό. Αγγίζει την κοιλιά, την καρδιά και το κεφάλι της, στη συνέχεια γρήγορα κινεί τα δάχτυλά της απέναντι σε όλους τους άλλους που είναι παρόντες, στέλνοντας ευλογίες από τα βάθη της ενέργειας της και της ψυχής της. Γιατί αγγίζει την κοιλιά της; Στην Ανατολή πιστεύουν ότι η καρδιά είναι άστατη και αναξιόπιστη. Όταν κάποιος θέλει να μεταδώσει στον άλλο την πραγματική βαθιά αγάπη ή συναισθήματα , λέει : “Είσαι στο ήπαρ μου”, όχι “Είσαι στην καρδιά μου”, όπως λέμε στη Δύση. Υποδεικνύοντας οποιοδήποτε κατά προσέγγιση σημείο της κοιλιά της, όχι απαραίτητα την ανατομικά σωστή θέση , η ‘’guedra’’ χορεύει με αυτό τον τρόπο υπογραμμίζοντας το βάθος και την ειλικρίνεια της ευλογίας της. Στη Δύση, πιστεύεται ότι το δεύτερο δάχτυλο του αριστερού χεριού οδηγεί στην καρδιά, ως εκ τούτου είθισται οι δυτικοί να φορούν το δαχτυλίδι του αρραβώνα η του γάμου σε αυτό. Οι μπλε άνθρωποι πιστεύουν ότι τα δεύτερα δάχτυλά τους είναι οι άμεσες γραμμές προς την ψυχή, που με την δύναμη τους μεταδίδουν την ευλογία ή την κατάρα, έτσι η guedra κατευθύνει την κρυφή ενέργεια της , κρατώντας τα ελαφρώς χαμηλότερα από τα άλλα. Αυτή η ενέργεια μπορεί να αφορά ειδικά ένα άτομο που παρευρίσκεται ή όχι στην ομάδα που συμμετέχει ή να αφορά τον κόσμο γενικά. Στην συνεχεία , όταν η Guedra νιώσει ότι ο χρόνος είναι “σωστός”, αφαιρεί το μαγικό περιδέραιο, αποκαλύπτει το πρόσωπό της, περιστρέφει το ύφασμα πάνω από κεφάλι της η το απομακρύνει , ξαναβάζει το περιδέραιο και καρφώνει το βλέμμα της και τις ευλογίες της κάπου συγκεκριμένα. Ο ήχος από τα τύμπανα, τα χτυπήματα των χεριών και το τραγούδι δυναμώνουν τον ρυθμό και την ένταση όλο και πιο πολύ , όπως την ανάσα της η Guedra . Εάν τα χέρια της χτυπήσουν προς τα εμπρός, η Guedra στέλνει ευλογίες για το μέλλον, πλάγια στο παρόν, και πίσω στο παρελθόν προς τα πάνω στον Ήλιο, προς τα κάτω στη Γη, από τη μια πλευρά στην άλλη – στα νερά και τους ανέμους. Ο χρόνος είναι ένας κύκλος. Οι περισσότερες από τις κινήσεις της Guedra ρέουν από τα δάχτυλα της και τα χέρια της , κουνώντας τους βραχίονες από τους αγκώνες και κάτω. Ο θώρακας ανεβαίνει και κατεβαίνει χαλαρά ,όπως γίνεται σε ορισμένους αφρικανικούς χορούς, όταν ο χορός θέλει να έχει μεγαλύτερη έμφαση . Το κεφάλι κινείται ήπια από την μία πλευρά στην άλλη δίνοντας μια κίνηση στις πλεξίδες που κοσμούν το κεφάλι της Guedra και καθώς έρχεται σε ‘’τρανς’’ , οι κινήσεις της αποκτούν μια μαγική ένταση , το στήθος ανεβοκατεβαίνει και το κεφάλι ταλαντεύεται πιο δυνατά από την μια πλευρά στην άλλη με το πηγούνι ψηλά , αναγκάζοντας τις πλεξίδες της να “πετάξουν”. Η Guedra συνεχίζει για αρκετή ώρα , αυξάνοντας σταδιακά το ρυθμό και την ένταση του χορού της , διατηρώντας όμως τον ρυθμό της καρδιάς της σταθερό ενώ η αναπνοή της γίνεται πιο έντονη σε βάθος και ένταση, μέχρι να καταρρεύσει από έκσταση.Όταν ένας άνδρας ενώνεται μαζί της συμμετέχοντας στον χορό της είναι για παρακινήσει μια γυναίκα της επιλογής του να δεχτεί το μαγικό περιδέραιο από αυτόν και να τον ευλογήσει. Σε αυτή την φάση συμμετέχουν και οι υπόλοιποι με την ενέργεια της ψυχής τους μέσω της Guedra. Αφού εκείνη δεχτεί , τότε εκείνος παίρνει το κολιέ το ξετυλίγει στις παλάμες των χεριών του, κρατώντας το με τα δάχτυλά του σε όλο του το μήκος , και κουνώντας το από τη μια πλευρά στην άλλη μέχρι εκείνη να είναι έτοιμη να εστιάσει πάνω του την ενέργειά της και να συνεχίσει με το τελετουργικό μόνος του. Στην ομάδα, οι άνδρες φροντίζουν στην διατήρηση των χειροκροτημάτων και του τραγουδιού με αυτό τον τροπο ενθαρρύνουν την Guedra ώστε η έκσταση της να γίνει πιο έντονη.Η Guedra για τους Μπλε Ανθρώπους είναι η άμεση επαφή τους με τα στοιχεία, τα πνεύματα και το σύμπαν, είναι η βαθύτερη έκφραση της ψυχής τους και η προστασία τους από ένα εχθρικό περιβάλλον και τα κακά πνεύματα.
